کتاب رازهای خنوخ
کتاب رازهای خنوخ یا خنوخ دوم (2 Enoch)، که گاهی به آن خنوخ اسلاوی هم گفته میشود، اثری است اسرارآمیز و خارج از کتاب مقدس رسمی. درباره تاریخ و نویسندهاش اجماع قطعی نیست،
یهودیان و مسیحیان کتابهایی که به شخصیتهای بزرگ گذشته منسوب شده و این انتساب نادرست است را «سوداپِیگرافا» یا «مجعولالعنوان» می نامند
احتمالاً در سدهٔ اول میلادی (قرن ۱ م) نوشته شده،
* برخی محققان تاریخ آن را بین ۳۰ ق.م تا ۷۰ م تخمین میزنند،
* ولی نسخههایی که اکنون در دست داریم، به شکل کامل، به زبان اسلاوی کهن و مربوط به قرون وسطی (حدود قرن ۱۲–۱۴ میلادی) هستند.
این کتاب درباره روایت صعود خنوخ پیامبر به آسمانهای متعدد (معمولاً ۷ تا ۱۰ آسمان)، گفتگوهای او با خدا و فرشتگان، آفرینش، و اخلاق...است
خنوخ پیامبر
خنوخ پیامبری بود از اجداد نوح، پسر یارد، پدر متوشالح که مسلمانان او را با ادریس نبی یکی می دانند. او طبق کتاب مقدس ۳۶۵ سال عمر کرد و مثل ایلیا مرگ نداشت بلکه خداوند او را به آسمان بالا برد. نویسنده کتاب رازهای خنوخ تجربیات کتاب را به خنوخ پیامبر نسبت میدهد در حالی که پژوهشگران با توجه به زمان حیات این پیامبر چنین انتسابی را جعلی میدانند
به نظر آنان محتوای کتاب با توجه به مفاهیم عرفانی، صعود روح، و فرشتگان ردهبندیشده... شباهت زیادی به نوشتههای گنوستیک یا عرفان یهودی دارد،
این کتاب گزارش سفر شصت روزه خنوخ«~ (Enoch) ~»به آسمانهاست.
طبق این کتاب خنوخ پس از مراجعت، مشاهدات خود را برای پسران و قوم خویش بیان می کند و آنان را اندرز می دهد. او پس از سی روز، دوباره به آسمان می رود تا برای همیشه در آن جا بماند
ارزش معراج نامه ها
معراجنامهها، صرفاً داستانهای تخیلی یا قصههای سرگرمکننده نیستند؛ بلکه در اصل، بازتابی از تجربهی درونی، شهودی و معنوی یک فرد یا جامعه در زمان مشخصی هستند. این تجربهها ممکن است در بیداری، رؤیا، حالت مراقبه یا الهام روی داده باشند.
درست است که انتساب آنها به پیامبران و چهره های مشهور غالبا دروغ است ولی این کار به نیت اعتبار بخشیدن به متن انجام میشده نه اینکه تجربه مطرح شده در متن هم لزوما مجعول یا دروغین باشد
فوائد معراج نامه ها
1⃣آنها در درک ریشههای باورهای دینی معاصر کمک میکنند
بسیاری از باورهای امروزی درباره بهشت، جهنم، روح، و قیامت، اعداد مقدس از همین معراجنامهها سرچشمه گرفتهاند. اگر آنها را نخوانیم، نمیدانیم چگونه این تصاویر و عقاید شکل گرفتهاند و دارای چه منبع و مأخذی هستند
2⃣تحلیل تطبیقی ادیان:
وقتی معراجنامهها را از دینهای مختلف بخوانید (مثلاً معراج پیامبر اسلام، سفر حنوخ در یهودیت، سفر پولس، ارداویرافنامه زرتشتی، یا بودای وارد بهشت شده)، متوجه شباهتها و تأثیرگذاریهای متقابل ادیان و عرفانها میشوید و بعضی از نمادها یا رازها در دین خاصی از طریق مفاهیم مطرح شده در معراج نامه ها یا مکاشفه نامه ها رمزگشایی میشود
3⃣معراج نامه ها در شناخت هسته اصلی دین به ما کمک میکنند
بعضی از این متون تقلیدی نیستند و نتیجه الهام و تجربه افراد متعددی هستند که شناختی هم از یکدیگر ندارند بنابراین خواندن این متون به ما کمک میکند که با شناخت مفاهیم مشترک به شناخت حقیقت محض و هویت واقعی دین برسیم. و میتوانیم بهتر به تفاوت میان ذات دین با عرضیات پی ببریم. همچنین به این نتیجه میرسیم که باورهای فرد چه تاثیری در دریافت و فهم حقیقت دارند. چون حقیقت به شکل باورهای فرد مشاهده کننده یا تجربه گر نمایان میشود
4⃣این معراج نامه ها بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی و باورهای دینی عصر فرد تجربه گر نیز هست و به ما در شناخت سیاست و اجتماع زمان خاصی هم یاری میرساند.معراجنامهها مثل آینهایاند که نشان میدهند مردم قرنهای پیش چگونه جهان، آسمان، عدالت، مرگ، و خدا را میفهمیدند.
5⃣و آنها در بعد روانشناسی، شناخت ضمیرناخودآکاه فردی و جمعی و دنیای درون انسان کارایی دارند
کارل گوستاو یونگ، روانشناس برجسته سوییسی، اعتقاد داشت که بسیاری از داستانهای دینی و اسطورهای، بازتابی از "ناخودآگاه جمعی" بشر هستند.
در این دیدگاه:
آسمان نماد ساحت بالاتر روان انسان است (Superconscious یا خویشتن Higher Self)
سفر از زمین به آسمان نماد حرکت روان بهسوی رشد، معنا، یا انسجام درونیست
فرشتگان، نگهبانان، هیولاها و جهنمها بازتاب نیروهای درونی مثبت و منفی انسان هستند
هفت آسمان، نردبان، پل صراط، نور و سکوت همگی نمادهایی هستند از مراحل عبور از ترس، خودفریبی، نفس، و ورود به شهود و وحدت با یگانگی الهی
معراجنامهها نقشههایی هستند برای سیر انسان به سوی معنا، آگاهی و رهایی درونی. وسفر معنوی که هر شخص برای رسیدن به حقیقت محض الهی درون میتواند از این مکاشفه نامه ها که به صورت نمادین مطرح شده بهره ببرد