روایت کتاب مقدس از طوفان
روایت تورات در کتاب پیدایش چنین است: «و خداوند دید که شرارت انسان در زمین بسیار است، و خیال‌های دل او، دائماً شرارت است؛ و خداوند متأسف شد که انسان را بر زمین ساخته بود، و در دل خود محزون گشت؛ و خداوند گفت انسان را که آفریده‌ام، از روی زمین محو سازم، انسان و بهایم را، حشرات و پرندگان هوا را، چون که پشیمان گشتم از ساختن ایشان.»
خدا نوح را که در نظر التفات یافته بودبرگزید و به او دستور داد که کشتی را بسازد. همچنین خدا به نوح دستور داد که جانوران پاک، هفت جفت و از جانوران ناپاک یک جفت به کشتی بیاورد. با روی دادن طوفان، نوح با خانواده‌اش به کشتی وارد میشود؛ تا این که سرانجام کشتی بر کوهی نشست. آنگاه نوح و خانواده‌اش به زمین تازه پا گذاشتند.
بنا به روایت تورات، پسران نوح که از کشتی بیرون آمدند، سام و حام و یافث بودند. نوح سیصد و پنجاه سال پس از طوفان زندگی کرد و در تمام عمر، نهصد و پنجاه سال عمر داشت
نکته : الواح گلی سومری و اکدی قدیمی‌تر از کتاب مقدس هستند.عمر الواح گلی سومری و اکدی درباره طوفان به ۴۰۰۰ سال یا ۵۰۰۰ پیش می‌رسند، در حالی که کتاب مقدس (عهد عتیق) از حدود ۱۵۰۰ ق.م به بعد نوشته شده است.
روایت قرآن از طوفان بزرگ
نوح(ع) پیامبر شد تا قوم سرکش خود را به سوی خدا دعوت کند، اما آنان بیشتر او را تکذیب کردند. پس خداوند فرمان داد تا نوح کشتی بزرگی بسازد و از هر حیوان جفتی در آن جای دهد. زمانی که فرمان الهی رسید، چشمه‌ها از زمین جوشید و باران سنگینی بارید، و سیلی عظیم زمین را فرا گرفت. تنها نوح، مؤمنان اندک، و موجوداتی که در کشتی بودند نجات یافتند، و باقی مردم هلاک شدند. پس از فروکش کردن آب‌ها، کشتی بر کوه جودی آرام گرفت.
وجود این داستان در بین سایر اقوام و ملل
این اسطوره یک داستان رایج در بین ملت‌های گوناگون است نظیر این داستان با جزییات متفاوت در اوستا، کتاب‌های هندو، متون قدیم یونانی، استرالیا، چین، اندونزی نیز وجود دارد
اما به طور معمول این روایت‌ها در مناطقی که ذکر شد ( الواح سومری اکدی بابلی درباره طوفان بزرگ به دست ما رسیده )به شکل مکتوبات یا الواح گلی ثبت نشده‌اند و بیشتر از طریق افسانه‌ها، روایت‌های شفاهی و متون دینی به دست ما رسیده‌اند.
بررسی صحت اصل وقوع طوفان
شواهد امروزی نشان می‌دهد که در ۲۹۰۰ سال قبل از میلاد طوفان و سیلی در عراق رخ داده که باعث تخریب شهرها شده.
باستان‌شناسان در مکان‌هایی مثل شورُپّک (Shuruppak)، اور (Ur)، و کیش (Kish) در جنوب عراق، در حفاری‌های لایه‌های باستانی، آثاری از یک لایه ضخیم گل و رس خالص پیدا کردند.
- این لایه‌ی گِلی نشانه‌ی این است که در آن زمان سیلاب عظیمی روی داده و همه‌ی تمدن شهری منطقه بین النهرین را برای مدتی از بین برده.
- سن این لایه‌های سیل را با روش‌های مختلف تخمین زده‌اند:
نتایج نشان می‌دهد که این سیل احتمالاً حدود ۲۹۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد (تقریباً ۵۰۰۰ سال پیش) رخ داده.
نکته : روایت دینی می‌گوید سیل جهانی بود، اما شواهد علمی فعلاً فقط از سیلاب منطقه‌ای پشتیبانی می‌کنند.
آیا کتاب مقدس و قرآن در بیان این حادثه از اسطوره های سومری و اکدی الهام گرفته اند؟
صرفا به این دلیل که یک روایت از یک رویداد تاریخی قبل از دیگری مکتوب شده، به این معنا نیست که داستان بعدی کپی‌برداری از روایت قبلی است.
بلکه می‌تواند تمام این روایات برگرفته از حادثه ای واقعی باشند که اشخاص گوناگون با روایت های متنوع آن را به صورت مستقل ذکر کرده اند
کشف حماسه گیلگمش و نوشته‌های باستانی دیگر که داستان‌های طوفان را بیان کرده‌اند، گزارش متون مقدس ادیان ابراهیمی را زیر سوال نمی‌برند. برعکس، شواهدی ارائه می‌کند که واقعیت یک سیل جهانی را تأیید می‌کند.
نکته دیگر: در قرآن ذکر نشده این طوفان در جهان رخ داده بلکه از کلمه ارض استفاده شده که می‌تواند به سرزمین تعبیر شود بنابراین در میان تمام این منابع تنها قرآن بیانگر اصل حقیقت بود چون بقیه منابع نوشتاری مثل الواح و سنگ نوشته ها یا روایات شفاهی مثل اسطوره اقوام حتی کتاب مقدس این طوفان را جهانی دانسته اند و تنها قرآن با یافته های زمین شناسی مطابقت دارد که این طوفان فقط در منطقه بین النهرین رخ داده( سیل منطقه ای بوده نه جهانی)
بررسی طوفان نوح در تاریخ
داستان طوفان بزرگ یکی از مشهورترین روایت‌های جهان است که در ادیان بزرگ و فرهنگ‌های گوناگون به شکل‌های مختلف بیان شده است. یافته های باستان شناسی هم بیانگر آن است که داستان طوفان در اسطوره ها و داستان های سومری اکدی و بابلی با روایات گوناگون و جزییات متفاوت هم مطرح شده
الواح تاریخی
در اواخر قرن نوزدهم، باستان‌شناسان اروپایی در منطقه‌ی بین‌النهرین (عراق امروزی) به حفاری پرداختند. در این حفاری‌ها، مجموعه‌ای از لوح‌های گِلی کشف شد از تمدن سومری، اکدی و بابلی که به خط میخی و به زبان‌های سومری و اکدی نوشته شده بودند.
الواح سومری
قدیمی‌ترین نوشته‌ای که تاکنون دربارهٔ داستان طوفان به دست آمده، سنگ نوشته‌هایی است که از سومریان یافت شده است. این سنگ نوشته‌ها در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح نوشته شده‌اند، قهرمان طوفان در سنگ نبشته‌های سومری، شخصی به نام زیوسودرا است.
این لوح روایت می‌کند که خدایان برای نابودی بشر سیلی فرستادند، اما زیوسودرا به فرمان الهی کشتی ساخت و از فاجعه جان سالم به در برد.
الواح اکدی
لوح‌های آتراهاسیس متعلق به حدود ۱۷۰۰ پیش از میلاد هستند.در این متن، خدایان ابتدا انسان را برای کار و زحمت آفریدند، اما پس از افزایش جمعیت و سر و صدای زیاد انسان‌ها، تصمیم به نابودی آن‌ها گرفتند. اَتراحاسیس، که مردی دانا و برگزیده بود، به فرمان خدای ائا (انکی) کشتی ساخت و از سیل نجات یافت
الواح بابلی
الواح بابلی درباره داستان گیلگمش است. اسطوره گیلگمش در الواح سومری ۵۰۰۰ سال پیش وجود داشتند ولی در داستان اولیه ، چیزی به نام طوفان وجود ندارد و طی قرنهای بعدی بر اساس الواح اکدی داستان طوفان به گیلگمش اضافه شد. قدمت این سنگ نوشته های بابلی به ۱۱۰۰ قبل از میلاد مسیح می‌رسد
حماسه گیلگمش
گیلگمش شاه اوروک است، نیرومند اما خودکامه.
مردم از خدایان میخواهند کسی را خلق کنند که با گیلگمش مبارزه کند خدایان موجودی به نام انکیدو را می آفرینند.
گیلگمش و انکیدو اول با هم درگیر می‌شوند ولی بعد از مدتی رابطه دشمنی به دوستی تبدیل میشود و با هم سفرهای قهرمانانه می‌روند کشتن غول‌ها، جنگیدن با ایزدبانوان، سفر به جنگل‌های دور..
وقتی انکیدو می‌میرد، گیلگمش دچار بحران وجودی میشود و می‌فهمد فناپذیر است
به‌دنبال راز جاودانگی می‌رود و با شخصیتی به نام اوتاناپیشتیم (بازمانده‌ی طوفان بزرگ) دیدار می‌کند
اوتاناپیشتیم برای او داستان طوفان را بازگو می‌کند.در پایان یادآوری می‌کند که جاودانگی را در شرایط ویژه پس از طوفان، خدایان به او بخشیدند، چیزی که برای گیلگمش تکرار نخواهد شد. و درمی‌یابد که مرگ سرنوشت حتمی انسان است و جاودانگی فقط برای خدایان است
گیلگمش ناامید از دستیابی به جاودانگی به اوروک بازمی‌گردد
او دیوارهای شهرش را دوباره می‌سازد و آوازه این یادگار ماندگار است که سبب آسایش اوست.
داستان اوتاناپیشتیم در اسطوره گیلگمش
خدایان تصمیم گرفتند بشر را با طوفانی عظیم نابود کنند. اما ائا (خدای خرد) در خفا به اوتناپیشتیم هشدار داد و دستور داد که کشتی بزرگی بسازد و خانواده خود، چند انسان دیگر و نمونه‌هایی از حیوانات را در آن جای دهد. طوفان وحشتناک چندین روز زمین را دربرگرفت و همه چیز را ویران کرد. پس از آرام شدن آب‌ها، اوتناپیشتیم پرنده‌هایی مانند کبوتر و کلاغ فرستاد تا خشکی را بیابد. در نهایت، کشتی بر کوه نصیر (مشابه آرارات) آرام گرفت و او قربانی‌هایی برای خدایان تقدیم کرد. خدایان که از بوی قربانی خشنود شدند، به اوتناپیشتیم جاودانگی بخشیدند.
ادامه دارد