کتاب کمدی الهی

نویسنده:

نام کامل: دانته آلیگیری (Dante Alighieri)
تولد: ۱۲۶۵، فلورانس، ایتالیا
مرگ: ۱۳۲۱، راونا
کتاب کمدی الهی را در حدود ۱۳۰۸ تا ۱۳۲۰ میلادی نوشت.
دانته شاعر، فیلسوف، و سیاست‌مدار بود و کمدی الهی رو زمانی نوشت که در تبعید از فلورانس بود. خودش کتاب رو «کمدی» نامید (چون پایان شادی داشت)، بعدها واژه «الهی» توسط بوکاچیو اضافه شد.

مبنای کتاب

در ابتدای کتاب، دانته می‌نویسه:

«در نیمه‌ی راه زندگی‌مان، خود را در جنگلی تاریک یافتم، چرا که راه راست را گم کرده بودم...»

و کمی بعد:

«نه می‌دانم چگونه بدانجا رسیدم، چون در آن لحظه در خوابی سنگین بودم.»

یعنی خودش صراحتاً می‌گه که در خواب بود. پس از نظر روایت، سفر به دوزخ، برزخ و بهشت در قالب یک رؤیای عرفانی یا خواب روحانی بیان می‌شه.

برخی مفسرها گفتن که سفر دانته نوعی سفر روحانی (mystical journey) هست، مشابه «خواب پیامبران» یا «سفر معراج»، که درش روح از بدن جدا می‌شه و حقیقت رو می‌بینه.



ساختار کلی کتاب
کتاب از سه بخش تشکیل شده:
دوزخ (Inferno)
برزخ (Purgatorio)
بهشت (Paradiso)
هر بخش، شامل 33 سرود (canto) هست، به‌جز مقدمه‌ی دوزخ که یک سرود اضافی داره؛ در مجموع: 100 سرود.


کمدی الهی بر اساس دیدگاه مسیحیت قرون وسطی و الهیات کاتولیک نوشته شده. دانته سفرش رو از زمین آغاز می‌کنه و به سه مرحله معنوی می‌ره:



الف) دوزخ:
دانته به کمک راهنمایش، ویرژیل (شاعر روم باستان)، وارد دوزخ می‌شه.
دوزخ ۹ حلقه داره، که هرکدوم مخصوص نوع خاصی از گناهکاران‌ هست.
گناهکاران بر اساس عدالت الهی مجازات می‌شن، با مفهومی به نام عدالت تقابلی (Contrapasso)، یعنی مجازات، بازتاب خود گناه است.


ب) برزخ:
کوهی که روح‌ها در آن پاک می‌شن.
کسانی که توبه کرده‌اند اما گناهانی داشتند، در اینجا سیر پاک‌سازی رو طی می‌کنن.
باز هم ۷ طبقه داره، مطابق هفت گناه کبیره (تکبر، حسادت، خشم، تنبلی، طمع، شکم‌پرستی، شهوت).



ج) بهشت:
دانته با راهنمایی بئاتریس (زن آرمانی‌اش)، به بهشت می‌ره.
بهشت از ۹ فلک و سپس «فلک اعظم» (Empyrean) تشکیل شده.
در آنجا، قدیسان، فرشتگان، حضرت مریم، و در نهایت خداوند را می‌بینه.
در پایان، نوری بی‌پایان و یگانگی با خدا را تجربه می‌کنه


تاثیر باورها در مکاشفات عرفانی و تجارب شهودی، یا نزدیک به مرگ


سفرش به دوزخ، دانته با چند شخصیت مسلمان مواجه می‌شه. اولین و جنجالی‌ترین بخش، جاییه که او حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) رو در دایره هشتم دوزخ قرار می‌ده؛ جایی مخصوص کسانی که «تفرقه‌افکن» شناخته شدن


دایره اول دوزخ (لیمبوس)، جایی که ارواح نیکِ غیرمسیحی قرار دارن، با احترام از چند مسلمان نام می‌بره. ابن‌سینا، ابن‌رشد، و صلاح‌الدین ایوبی از جمله کسانی هستن که در کنار فیلسوفان بزرگی مثل افلاطون و ارسطو قرار گرفتن. دانته با تحسین از خرد، دانش و اخلاق این افراد یاد می‌کنه، اما چون از نظر اعتقادی مسیحی نبودن، اون‌ها هم اجازه ورود به بهشت رو ندارن.